Obowiązek zapewnienia odpowiednich materiałów edukacyjnych, które umożliwiają rozwój intelektualny dziecka jest w coraz większym stopniu przenoszony na szkołę. Ministerstwo Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2015/2016, będzie kontynuowało reformę podręcznikową, zgodnie z ustawą o dotacji celowej dla placówek oświatowych.
Darmowe podręczniki – dla kogo?
W myśl ustawy, w roku szkolnym 2015/2016 uczniowie klasy pierwszej, drugiej, czwartej szkoły podstawowej, a także pierwszej klasy gimnazjum, otrzymają darmowe podręczniki szkolne.
Uczeń rozpoczynający swoją edukacyjną przygodę otrzyma darmowy podręcznik „Nasz elementarz”, który będzie składać się z czterech części. Tegoroczni pierwszoklasiści dostaną egzemplarze zakupione przez szkoły w ubiegłym roku, używane wcześniej przez starszych kolegów. MEN przekaże także dotację na zakup ćwiczeń dla pierwszoklasistów. Te z kolei będą nowe i przejdą na własność uczniów. Pierwszoklasiście przysługuje również bezpłatny podręcznik do nauki języka obcego. Rodzic będzie zobowiązany natomiast do zapłacenia za podręcznik do nauki przedmiotu nieobowiązkowego, takiego jak religia, etyka czy wychowanie do życia w rodzinie.
Sytuacja jest analogiczna w przypadku rodziców obecnych drugoklasistów. Uczniowie trzymają od szkoły całkowicie bezpłatnie podręcznik „Nasza szkoła” (podzielony na 9 modułów), jak też zeszyt ćwiczeń i podręcznik do nauki języka obcego. Ten ostatni zostanie wybrany przez dyrekcję szkoły spośród wszystkich tytułów dostępnych na rynku wydawniczym. Podobnie jak w przypadku pierwszoklasistów, na rodzicach spoczywa obowiązek zakupu materiałów edukacyjnych do przedmiotów nieobowiązkowych.
W przypadku rodziców czwartoklasistów i uczniów I klasy gimnazjum również obowiązuje dotacja MEN na podręczniki szkolne. Na rok 2015/2016 zaplanowano zakup nowych materiałów edukacyjnych. Dlatego też tegoroczni uczniowie będą mogli skorzystać z kompletnie nowych podręczników, zakupionych od wydawców. Wybierając konkretne podręczniki szkoła musi pamiętać, że będą używane przez kilka roczników uczniów, dlatego nie powinny zawierać miejsc do uzupełniania czy wycinania.
Dotacja Ministerstwa Edukacji Narodowej obejmuje również uczniów gimnazjum z oddziałem przysposabiającym do pracy w określonym zawodzie.
Uczniowie, którym udostępnione zostały podręczniki dotowane przez MEN, podczas trwania roku szkolnego mają prawo zabierać je do domu. Szczegółowe warunki udostępniania książek uczniom określają dyrektorzy poszczególnych placówek edukacyjnych.
Ważne pytania odnośnie podręczników finansowanych przez MEN
- Do kogo będą należały podręczniki zakupione dzięki dotacji Ministerstwa Edukacji?
Materiały te stanowią własność szkoły. Podręczniki po zakupie są dostarczane przez MEN do poszczególnych bibliotek szkolnych. Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego będą udostępnianie uczniom podobnie jak inne zasoby biblioteczne, a więc na zasadzie wypożyczenia. Wraz z zakończeniem roku szkolnego, materiały te powracają do biblioteki. Opisane zasady odnoszą się wyłącznie do podręczników, w których, jak ustalono, nie ma pól służących do samodzielnego wypełnienia. Inaczej sprawa wygląda w przypadku zeszytów ćwiczeń. Te z kolei przekazywane są uczniom na własność.
- Co rodzic powinien zrobić w sytuacji, gdy uczeń zgubił lub zniszczył podręcznik?
Zgodnie z Art. 22ak ust. 3 i 4 ustawy o systemie oświaty, gdy dziecko zgubi lub zniszczy podręcznik dotowanego przez MEN, rodzice są zobowiązani do pokrycia kwoty w wysokości 4,34 zł za każdą zagubioną część podręcznika dla pierwszoklasistów „Nasz elementarz”. W sytuacji, gdy wspomniana wyżej sytuacja dotyczy podręcznika dla drugoklasistów „Nasza szkoła”, rodzic będzie musiał uiścić opłatę w wysokości 4,21 zł za każdą część podręcznika. Powyższe kwoty stanowią zwrot nakładów MEN na wydrukowanie i dostarczenie materiałów do szkół.
Kwotę za podręcznik niezwrócony pod koniec roku szkolnego do biblioteki należy traktować jako dochód budżetu państwa. Opłaty dokonuje się na konto bankowe resortu edukacji.
- Co z pozostałymi uczniami, którzy nie otrzymali w tym roku darmowych podręczników?
Z racji tego, że reforma podręcznikowa wprowadzana jest w życie etapami, nie wszyscy uczniowie mogli otrzymać darmowe materiały. W roku 2016/2017 ustawa obejmie uczniów trzeciej i czwartej klasy szkoły podstawowej, a także drugiej klasy gimnazjum. Począwszy od roku szkolnego 2017/2018 roku, podręczniki będą finansowane z budżetu państwa dla wszystkich klas szkoły podstawowej i gimnazjalnej.
Kogo nie obejmuje dotacja MEN na podręczniki szkolne?
W roku 2015/2016 bezpłatne podręczniki nie przysługują:
- uczniom klasy trzeciej, piątej i szóstej szkoły podstawowej, a także drugiej i trzeciej klasy gimnazjum
- słuchaczom szkół dla dorosłych
Zgodnie z Art.22ac ustawy o systemie oświaty, bezpłatnym dostępem do podręczników i zeszytów ćwiczeń nie są objęci uczniowie gimnazjum dla dorosłych.
- uczniom szkół niepublicznych
Szkoła niepubliczna nie ma obowiązku zapewnienia uczniom darmowych podręczników i materiałów ćwiczeniowych. Uczeń może ewentualnie otrzymać bezpłatny podręcznik w sytuacji, gdy jego szkoła złoży wniosek o dotację celową i otrzyma pozytywne rozpatrzenie prośby.
Warto dodać, że przekazywanie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej dotacji dla szkół na zakup podręczników rozpoczęło się 1 maja a zakończy 15 października bieżącego roku.i do szkół
Więcej informacji na temat podręczników szkolnych, zeszytów ćwiczeń, jak też dostęp do narzędzia umożliwiającego komunikację nauczyciela z uczniami można znaleźć na platformie internetowej https://www.wsipnet.pl/. Każdy zarejestrowany użytkownik serwisu zyskuje również dostęp do e-ćwiczeń, dotowanych przez MEN.
